Mieśnie wyrazowe ,żucia, zewnątrzgałkowe oka, języka, podniebienia, gardła i proces przełykania.
Mięsnie wyrazowe
Mięśnie żucia
Do mięśni żucia zalicza się:
-mięsień skroniowy
-mięsień żwacz
-mięsień skrzydłowy boczny
-mięsień skrzydłowy przyśrodkowy
Mięśnie zewnątrzgałkowe oka
Część powiekowa, otaczając wejście do oczodołu, zaczyna się i kończy na przyśrodkowej ścianie oczodołu. Od tej części odchodzą dwie cienkie warstwy włókien mięśni, które przebiegają łukowato w powiece górnej i dolnej, pokrywając od przodu tarczki powiekowe – jest to część powiekowa mięśnia. Poza woreczkiem łzowym jest pasmo włókien tzw. część łzowa, która ma wpływ na mechanizm odpływu łez. Skurcz części oczodołowej mięśnia okrężnego powoduje zaciskanie powiek, natomiast skurcz części powiekowej powoduje spokojne zamykanie powiek. Mięsień okrężny oka może łączyć się z mięśniem marszczącym brwi
Mięsień marszczący brwi – u człowieka niewielki, parzysty mięsień położony bocznie od nasady nosa. Oba mięśnie marszczące brwi działają zazwyczaj jednocześnie. Skurcz tego mięśnia pociąga skórę nieco w dół, lecz przede wszystkim dośrodkowo. W ten sposób między brwiami, na nasadzie nosa, powstają dwa lub trzy pionowe fałdy (za fałdy poziome odpowiada mięsień potyliczno-czołowy). W mimice twarzy odpowiada to złości, zniecierpliwieniu lub cierpieniu (tzw. brew Laokoona). Nie zawsze jednak jego czynność ma związek z emocjami. Wytworzony przez niego fałd skórny na nasadzie nosa chroni także oczy na przykład przed ostrym światłem padającym z góry lub kroplami deszczu.
Mięsień podłużny – parzysty mięsień wyrazowy głowy człowieka, należący do grupy mięśni otoczenia szpary powiek. Biegnie w przedłużeniu brzuśca czołowego mięśnia potyliczno-czołowego ku dołowi na grzbiet nosa. Mięsień podłużny marszczy skórę u nasady nosa w poziomie fałdy, nadając twarzy wyraz agresji. Unerwiony jest przez gałązki skroniowe nerwu twarzowego.
Język
Ruchy języka umożliwiają mięśnie, z których jest zbudowany, a pokrywa go błona śluzowa. Dolna powierzchnia języka jest pokryta gładką błoną śluzową. Na grzbietowej części trzonu znajdują się brodawki, które pełnią dwie podstawowe funkcje – mechaniczną i zmysłową (czyli czucie smaku). Największe brodawki – brodawki okolone – mają w zasadzie jedną funkcję, czyli odczuwania smaku. Są to pierwsze z brodawek posiadających kubki smakowe. Co ciekawe, otacza je rowek błony śluzowej, w dnie którego uchodzą małe surowicze gruczoły ślinowe Ebnera (więcej na ten temat w artykule pt. Ślina). Produkowana przez te gruczoły ślina wypłukuje resztki substancji smakowych, pozostawiając miejsce dla nowych smaków. Brodawki okolone nie wykonują pracy mechanicznej. Na całej powierzchni języka jest ich tylko od 7 do 12 i wszystkie są ułożone mniej więcej na granicy trzonu i nasady języka. Ich średnica wynosi około 2–3 mm.
W boczno-tylnej części języka znajdują się brodawki liściaste. W nich również mają ujście gruczoły surowicze Ebnera. Te brodawki zarówno odbierają bodźce smakowe, jak i pełnią funkcję mechaniczną.
Brodawki grzybowate są nieco większe i mniej liczne od wspomnianych niżej brodawek nitkowatych i rozmieszczone pomiędzy nimi na powierzchni języka. Także one, dzięki obecności w nich kubków smakowych, odpowiadają za odbiór wrażeń smakowych.
Ostatnią grupą brodawek są brodawki nitkowate – jako jedyne pozbawione kubków smakowych. Występują na górnej powierzchni języka, na jego końcu i brzegach.
Co ciekawe, za ruchy języka odpowiadają nie tylko mięśnie budujące język, lecz również mięśnie zewnętrzne języka, z jednej strony przyczepione do różnych struktur (czaszka, żuchwa, kość gnykowa), a z drugiej do języka.
Kubki smakowe to struktury odpowiedzialne za odczuwanie smaku. Występują we wspomnianych brodawkach okolonych, liściastych i grzybowatych. Pojedyncze kubki smakowe występują również w nabłonku pokrywającym podniebienie i przednią część gardła. Za pomocą kubków smakowych można rozpoznać 5 smaków: słodki, słony, kwaśny, gorzki oraz umami – smak glutaminianu. Co ciekawe, mechanizm odczuwania każdego smaku jest różny, np. smak słony odczuwa się dzięki otwarciu kanałów sodowych (kanał to rodzaj drzwi do komórki, a określenie sodowy oznacza, że tylko sód może przez niego przejść), a kwaśny poprzez zamknięcie przez jony H+ kanału potasowego. W przypadku pozostałych smaków kubki działają poprzez specjalne białka i wtórne przekaźniki.
W boczno-tylnej części języka znajdują się brodawki liściaste. W nich również mają ujście gruczoły surowicze Ebnera. Te brodawki zarówno odbierają bodźce smakowe, jak i pełnią funkcję mechaniczną.
Brodawki grzybowate są nieco większe i mniej liczne od wspomnianych niżej brodawek nitkowatych i rozmieszczone pomiędzy nimi na powierzchni języka. Także one, dzięki obecności w nich kubków smakowych, odpowiadają za odbiór wrażeń smakowych.
Ostatnią grupą brodawek są brodawki nitkowate – jako jedyne pozbawione kubków smakowych. Występują na górnej powierzchni języka, na jego końcu i brzegach.
Co ciekawe, za ruchy języka odpowiadają nie tylko mięśnie budujące język, lecz również mięśnie zewnętrzne języka, z jednej strony przyczepione do różnych struktur (czaszka, żuchwa, kość gnykowa), a z drugiej do języka.
Kubki smakowe to struktury odpowiedzialne za odczuwanie smaku. Występują we wspomnianych brodawkach okolonych, liściastych i grzybowatych. Pojedyncze kubki smakowe występują również w nabłonku pokrywającym podniebienie i przednią część gardła. Za pomocą kubków smakowych można rozpoznać 5 smaków: słodki, słony, kwaśny, gorzki oraz umami – smak glutaminianu. Co ciekawe, mechanizm odczuwania każdego smaku jest różny, np. smak słony odczuwa się dzięki otwarciu kanałów sodowych (kanał to rodzaj drzwi do komórki, a określenie sodowy oznacza, że tylko sód może przez niego przejść), a kwaśny poprzez zamknięcie przez jony H+ kanału potasowego. W przypadku pozostałych smaków kubki działają poprzez specjalne białka i wtórne przekaźniki.
Mięśnie podniebienia
Mięśnie podniebienia bezpośrednio oddziałują na ułożenie podniebienia miękkiego w stosunku do jamy gardła, jamy ustnej czy ujścia gardłowego trąbki słuchowej.
Zaliczamy do nich pięć par mięśni: dźwigacz podniebienia miękkiego, napinacz podniebienia miękkiego, mięsień podniebienno-językowy, mięsień podniebienno-gardłowy, mięsień języczka. Mięśnie te bezpośrednio oddziałują na ułożenie podniebienia miękkiego w stosunku do jamy gardła, jamy ustnej czy ujścia gardłowego trąbki słuchowej.
Zaliczamy do nich pięć par mięśni: dźwigacz podniebienia miękkiego, napinacz podniebienia miękkiego, mięsień podniebienno-językowy, mięsień podniebienno-gardłowy, mięsień języczka. Mięśnie te bezpośrednio oddziałują na ułożenie podniebienia miękkiego w stosunku do jamy gardła, jamy ustnej czy ujścia gardłowego trąbki słuchowej.
Mięśnie gardła
Mięśnie gardła dzielimy na dźwigacze i zwieracz.
Do grupy dźwigaczy zaliczamy mięśnie:
-mięsień rylcowo-gardłowy-rozpoczyna się na wyrostku rylcowatym kości skroniowej, biegnie następnie przez szczelinę pomiędzy mięśniem zwieraczem gardła górnym i środkowym, ku przodowi i na dół, rozprzestrzeniając się na wewnętrznej powierzchni mięśniówki okrężnej gardła.
-mięsień podniebienno-gardłowy- odchodzi od rozcięgna podniebienia miękkiego oraz od haczyka wyrostka skrzydłowatego kości klinowej. Czasami może się on także rozpoczynać od chrząstki trąbki słuchowej, następnie jego włókna łączą się z włóknami mięśnia rylcowo-gardłowego.
Do grupy zwieraczy należą zaś:
-mięsień zwieracz górny gardła
-mięsień zwieracz środkowy gardła
-mięsień zwieracz dolny gardła
Włókna mięśni zwieraczy gardła, zachodząc na siebie dachówkowato, biegną skośnie i ku górze obustronnie, spotykając się pośrodkowo w łącznotkankowym paśmie zwanym szwem gardła
Do grupy dźwigaczy zaliczamy mięśnie:
-mięsień rylcowo-gardłowy-rozpoczyna się na wyrostku rylcowatym kości skroniowej, biegnie następnie przez szczelinę pomiędzy mięśniem zwieraczem gardła górnym i środkowym, ku przodowi i na dół, rozprzestrzeniając się na wewnętrznej powierzchni mięśniówki okrężnej gardła.
-mięsień podniebienno-gardłowy- odchodzi od rozcięgna podniebienia miękkiego oraz od haczyka wyrostka skrzydłowatego kości klinowej. Czasami może się on także rozpoczynać od chrząstki trąbki słuchowej, następnie jego włókna łączą się z włóknami mięśnia rylcowo-gardłowego.
Do grupy zwieraczy należą zaś:
-mięsień zwieracz górny gardła
-mięsień zwieracz środkowy gardła
-mięsień zwieracz dolny gardła
Włókna mięśni zwieraczy gardła, zachodząc na siebie dachówkowato, biegną skośnie i ku górze obustronnie, spotykając się pośrodkowo w łącznotkankowym paśmie zwanym szwem gardła
Proces przełykania
Połykanie pokarmu jest procesem, w którym uczestniczą jama ustna, gardło i prze- łyk. Połykanie tylko w pierwszej fazie (przesunięcie kęsa z jamy ustnej do cieśni gardła) jest procesem zależnym od naszej woli. Dalsze etapy zachodzą odruchowo. Przesuwa- nie się kęsa pokarmowego z jamy ustnej do gardła prowadzi do zamknięcia wszystkich trzech dróg odchodzących od gardła: wstecznej drogi do jamy ustnej i jamy nosowej oraz do dróg oddechowych. W fazie gardłowej pokarm jest przesuwany dzięki skuczom mięśni gardła do przełyku. Przejściowo rozluźnia się górny zwieracz przełyku (zbudowany z mięśnia szkieletowego). Pokarmy stałe przechodzą przez gardło stosunkowo wolno,płyny zaś szybko przedostają się wprost do dolnej części przełyku. Proces połykania ma charakter odruchu, którego receptory znajdują się w jamie ustnej, gardle i przełyku, a ośrodek integracyjny (ośrodek połykania) jest zlokalizowany w pniu mó- zgu. Nerwy czaszkowe: V, IX i X stanowią drogę dośrodkową, a nerwy: V, VII, IX, X i XII drogę odśrodkową tego odruchu. Efektorem są mięśnie gardła i przełyku.
Dane studenta
Łukasz Cieśliński
Fizjoterapia stacjonarne 2 rok
Nr abumu: 8298
Grupa: 1
